Endometriozis her on kadından birini etkiliyor! Endometriozis üreme çağındaki her on kadından birinde görülen, yaşam kalitesini bozan ve menopoza kadar devam önemli bir hastalıktır. Mart ayı endometriozis hastalığı farkındalık ayı olarak kabul edilmiştir. Rahim iç tabakasını örten dokunun (endometrium isimli tabaka) rahim dışına yerleşmesi ve her ay döngüsel olarak hormonal etki ile değişikliklere uğraması sonucu oluşmaktadır. Sıklıkla yumurtalıklar, tüpler ve karın iç zarını etkileyen bu hastalık eğer büyük kistlere dönüşürse çikolata kisti olarak isimlendirilmektedir. Endometriozis nasıl oluşur?
Kesin nedeni bilinmemekle beraber pek çok teori ortaya atılmıştır. Genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi ile ilgili nedenler, adet kanının tüplerden geri kaçarak karın içine doğru akması ve burada hastalığa yol açması, gelişimsel süreçte oluşan anormalliklere bağlı olarak ortaya çıkan hücre göçü gibi farklı ve karmaşık mekanizmalar düşünülmüştür. Ancak kesin bir neden henüz bulunamamıştır. Endometriozisin belirtileri nelerdir?
Endometriozisin en belirgin özelliği ağrıdır. Hayatın her döneminde ağrı şikayeti ön plandadır. Ergenlik çağında adet dönemlerinde ağrı şikayeti başlar. Sonrasında kronik pelvik ağrı olarak isimlendirilen adet döngüsü dışında uzun süreli kasık ve alt karın ağrısı olarak kendini gösterebilir. Cinsel hayatın başlaması ile birlikte ağrı şikayeti yine ön plana çıkmaktadır. Endometriozisi olan kadınlarda kısırlık da sık görülen problemler arasındadır. Hem yumurtalık fonksiyonları üzerinde yol açtığı problemler hem de tüplerin anatomisinde yol açtıkları sorunlara bağlı gebelik oluşma şansı azalmaktadır. Endometriozisi olan kadınlar daha sıklıkla kısırlık tedavisine ihtiyaç duymaktadırlar. Endometriozisin tedavisi mümkündür?
Hastalığın şiddeti ve yol açtığı şikayetler tedaviyi yönlendirmektedir. Eğer ağrı ön planda ise tedavide ağrı kesici ilaçlar ve endometriozisin gelişimini baskılamak için hormonal tedaviler kullanılabilir. Eğer çikolata kistine yol açıp çok büyük boyutlara ulaşmışsa ve tümör markerları dediğimiz kanser şüphesi uyandıran belirteçler yüksek bulunuyorsa ameliyat düşünülmelidir. Kısırlık problemi ile başvuran hastalarda ise temel değerlendirme yapıldıktan sonra tüplerin anatomisinde bozukluk mevcudiyeti ya da yumurtlama üzerine etki tespit edilirse bunlara yönelik tedaviler uygulanır. Genellikle cerrahi en son tercih edilen yöntemdir. Yapılan araştırmalar endometriozis tanısının şikayetler başladıktan ortalama 6-8 yıl sonra konulabildiğini göstermektedir. Endometriozis hastalığının tanısının konulmasında en önemli engel kadınlardaki ağrı şikayetinin normalleşmesi ve kişisel hassasiyete bağlı olduğu düşünülerek önemsenmemesidir. Adet sancısını önemseyin ve doktora başvurmaktan çekinmeyin.
Prof. Dr. Yeşim Bayoğlu Tekin
Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği
Eğitim ve İdari Sorumlusu
|